With great pleasure, every year all are waiting, especially young people, the great feast of Christmas, New Year and the Day of Epiphany. But how people celebrated the holy days? Retrospect we will see that many traditions are still being revived in modern Florina and particular in Armenochori as the old days…
Christmas Traditions
Pre - Christmas Eve, December 23: The kids went from house to house to the village and sought the woods, pine cone. What had everyone gave. The old years did not make huts, like now. At night put the woods the one on to the other and the older people helped them. At the same day, 12 o'clock, midnight, light up the fire. The older people helped them. Christmas Eve, December 24: Children went from house to house and they said: - "Zanogou Godini" Merry Christmas, and shouted: - "Kolede Babo kolede" Marry Christmas Grandma, and the next year, too. The people gave apples, walnuts, chestnuts, cookies, tangerines, and rarely gave money. The children wore "tormpes" or “Torvathes”, knitted bags which grandmothers knited and they put a dime. On Christmas Day, December 25: for lunch, they ate "tzoumperingkes" which was meat from pig or chicken, roasted, which had been slaughtered earlier.
New Year Traditions
New Year's Eve became something, which known as "Babaria” and children disguised so as not to recognize them. Went from home to home people gave onions, fat from the pig, raki. The kids would return again for carols. They cut sticks and put them to the “pitoulitses” (=pies) that gave them and were made of fat. Then shouted: "Sourva!". The women made pie and there they put a coin. At the New Years day, the first who entered the house he made "omen" for luck. He/She shouted: "I come and health I bring you. Hello and “Bereketia” (good news for abundance of material goods). Brides, grooms, grandchildren, lambs, goats (sometimes he/she wished male children and female lambs) and all the best in the world. And at the next year I wish health ". He/She was holding a tree branch (e.g. olives) and coarse salt and throw it in the fireplace or stove that burned. The branch and salt they were burst and they were making characteristic noise. Then, they cut the cake after lunch. Custom was and is the pie with meat that made the grandmother and the family would gather with their children and grandchildren to eat together.
Customs Epiphany
At the Epiphany people go to church. By evening the women made "poukanitses" like popcorn and then passed them to the thread and a twig of basil and the day of the Epiphany, after the priest threw the Cross, then put them to the water and then they ate them. This made about health and good luck to the girls. The water was also very clean and holy. A vacation from school classes, as always, ends with the feast of Epiphany, when we celebrate the Baptism of Christ in the Jordan River and the priest throws the Cross in our river. So many children of the village entering the river to catch the Cross! The one who will succeed will be the lucky of the year. This year however, from our river is missing our historic bridge and for the first time we will celebrate without it! Then the friends of lucky child who got the Cross go from house to house and sing the "En Iordani vaptizomenou sou Kyrie."
Με μεγάλη χαρά, κάθε χρόνο περιμένουν όλες και όλοι, ιδιαίτερα οι νέοι, τη μεγάλη γιορτή των Χριστουγέννων, την Πρωτοχρονιά και την Ημέρα των Φώτων. Πώς όμως γιορτάζονταν παλαιότερα αυτές οι άγιες μέρες; Κάνοντας μια αναδρομή θα δούμε ότι πολλά έθιμα συνεχίζουν να αναβιώνουν και στη σύγχρονη Φλώρινα και ειδικότερα στο Αρμενοχώρι, όπως και παλιά…
Έθιμα Χριστουγέννων Προ - παραμονή Χριστουγέννων, 23 Δεκεμβρίου: Τα παιδιά γυρνούσαν στα σπίτια και ζητούσαν ξύλα, κουκουνάρια. Ό,τι είχε ο καθένας έδινε. Τότε τα παιδιά δεν έστηναν καλύβες, όπως τώρα. Από βραδύς έστηναν τη φωτιά και οι μεγάλοι τους βοηθούσαν. Την ίδια μέρα, στις 12 η ώρα τα μεσάνυχτα, άναβαν τη φωτιά. Οι μεγάλοι βοηθούσαν. Παραμονή Χριστουγέννων, 24 Δεκεμβρίου: Μόλις ξημέρωνε, τα παιδιά γυρνούσαν από σπίτι σε σπίτι και λέγανε: -“Ζανόγου Γκοδίνι”, Χρόνια Πολλά και φώναζαν: -“Κόλεδε μπάμπο, κόλεδε”, Χρόνια Πολλά γιαγιά, και του Χρόνου. Οι άνθρωποι έδιναν μήλα, καρύδια, κάστανα βρασμένα, μανταρίνια και σπάνια έδιναν λεφτά. Τα παιδάκια φορούσαν «τόρμπες», δηλαδή τορβάδες, πλεκτά τσαντάκια που τα έπλεκαν οι γιαγιάδες και έραβαν επάνω μια τρύπια δεκάρα. Ανήμερα Χριστούγεννα, 25 Δεκεμβρίου: Την ημέρα των Χριστουγέννων, στο μεσημεριανό, έτρωγαν «τζουμπερίνγκες», που ήταν κρέας από γουρούνι ή κότα, καβουρδισμένα, τα οποία είχαν σφάξει πιο πριν.
Έθιμα Πρωτοχρονιάς Την παραμονή της πρωτοχρονιάς γίνονταν τα λεγόμενα «μπαμπάρια» και τα παιδιά μεταμφιέζονταν, ώστε να μην τα αναγνωρίζουν. Πήγαιναν στα σπίτια και τους έδιναν κρεμμύδια, λίπος από το γουρούνι, τσίπουρο, φασόλια. Τα παιδιά γυρνούσαν πάλι για τα κάλαντα. Πελεκούσαν ξύλα και τα έβαζαν πάνω στις πιτουλίτσες που τους έδιναν και ήταν φτιαγμένες από λίπος. Φώναζαν: “Σούρβα!”. Οι γυναίκες έφτιαχναν πίτα και εκεί έβαζαν το φλουρί.
Ανήμερα την Πρωτοχρονιά, ο πρώτος που έμπαινε στο σπίτι έκανε “ποδαρικό” για γούρι. Φώναζε: “Έρχομαι και (υ)γειά σας φέρνω. Γεια και μπερεκέτια (καλά νέα για αφθονία σε υλικά αγαθά). Νύφες, γαμπροί, εγγόνια, αρνάκια, κατσικάκια (άλλοτε εύχονταν αρσενικά παιδιά και θηλυκά αρνιά) και από όλα τα καλά του κόσμου. Και του χρόνου πάλι με υγεία”. Κρατούσε κλαδί από κάποιο δέντρο (π.χ. ελιά) και χοντρό αλάτι και τα έριχνε στο τζάκι ή τη σόμπα που έκαιγαν. Το κλαδί και το αλάτι, καθώς καίγονταν, έσκαγαν κάνοντας χαρακτηριστικό θόρυβο. Την πίτα την έκοβαν το μεσημέρι. Έθιμο αποτελούσε και αποτελεί η κρεατόπιτα που έφτιαχνε η γιαγιά και μαζευόταν η οικογένεια με τα παιδιά και τα εγγόνια να τη φάνε όλοι μαζί.
Έθιμα Θεοφανείων Τα Θεοφάνεια ο κόσμος πήγαινε στην εκκλησία. Από βραδύς οι γυναίκες έφτιαχναν «πουκανίτσες» από ποπ κορν και ύστερα τις περνούσαν σε κλωστή και σε κλαδί από βασιλικό και την ημέρα των Θεοφανείων, αφού ο παπάς έριχνε το Σταυρό, τις βουτούσαν στο νερό και μετά τις έτρωγαν. Αυτό το έκαναν για υγεία και για καλή τύχη στις κοπέλες. Το νερό άλλωστε ήταν πολύ καθαρό και αγιασμένο. Οι διακοπές από τα μαθήματα του σχολείου, όπως πάντα, τελειώνουν με τη γιορτή των Φώτων, όπου γιορτάζουμε την Βάπτιση του Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό και ο παπάς ρίχνει το Σταυρό στο δικό μας ποτάμι. Τότε και πολλά παιδιά του χωριού, με χαρά μπαίνουν στο ποτάμι για να πιάσουν τον Σταυρό. Εκείνος που θα τα καταφέρει θα είναι ο τυχερός της χρονιάς. Εφέτος βέβαια, από το ποτάμι λείπει η ιστορική μας γέφυρα και για πρώτη φορά θα γιορτάσουμε χωρίς αυτή! Έπειτα, τα παιδιά της παρέας του τυχερού που έπιασε το Σταυρό γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι και θα ψάλλουν το “Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου Σου Κύριε”.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου